Waarom maak ik het mijzelf zo moeilijk?

Interessante vraag!

Waarom maak ik het mijzelf zo moeilijk? De vraag stellen is ‘m beantwoorden. Want het is universeel?
Het is dan een interessante vraag want er ligt al direct in besloten dat het voor iedereen geldt dat roept bij mij meteen een lichte weerstand op. Wat ik dan weer interessant vind.

Ik denk hier graag over na en maak het mezelf niet makkelijk door een kort en bondig antwoord te geven.
Ook vraag ik mij af of het altijd zo geweest is, maakt een kluizenaar het zichzelf ook moeilijk? Als er geen oordelen en verwachtingen van buitenaf zijn?
Maken wij het onszelf moeilijker juist omdat we in zo’n veeleisende maatschappij leven?

Maar die maatschappij maakt het ook moeilijk voor ons, ik als kind van de jaren zeventig ervaar vooral veel verschil als het gaat om simpele zaken.
Als mijn moeder mij naar de winkel stuurde voor een doosje thee was ik twintig minuten later terug, met thee in een groen doosje met zo’n dun zwart doorzichtig papiertje van binnen.

Als ik mijn kind naar de winkel stuur voor thee loopt ze eerst een half uur door de laan van de thee heen en weer om vervolgens te constateren dat er ongeveer 486 soorten thee zijn en dat daar geen keuze uit te maken valt en met lege handen weer naar huis gaat.

Het lijkt wel of het maken van de aller-, allerbeste keuze tegenwoordig van levensbelang is. En een feestje met simpel blokjes kaas op tafel en een fles fanta is natuurlijk totaal niet een beeld wat we op instagram plaatsen om te laten zien hoe fantastisch (he hier zit het woord fanta in) we het met elkaar hebben.

Maken wij het onszelf zo moeilijk dan? En is het positief of negatief?

Waaraan kun je merken dat wij als mens het onszelf zo moeilijk maken

Is het van alle tijden?

Hoe wordt dat bepaald door je cultuur en achtergrond

Zou je het jezelf moeilijk maken als je altijd alleen bent

Ik kan onmogelijk alle vragen die het bij me oproept beantwoorden maar ik schrijf mijn gedachten erover op.

Hoe ik het zie

Ik ging eerst eens een na denken of een ander kan bepalen voor mij of ik het mezelf moeilijk maak of niet. Er zit een vooronderstelling in de vraag. Misschien maak ik het mijzelf wel helemaal niet moeilijk. Dus geldt de vraag dan wellicht niet voor iedereen?

Dan kan moeilijk niet makkelijk objectief gezien worden. Voor mij is het heel makkelijk om een broek te naaien, een volwaardige maaltijd te maken met wat toevallig in de koelkast ligt of om mij 20 keer op te drukken. Deze dingen kan iemand anders als uiterst moeilijk ervaren. Terwijl ik het weer heel erg moeilijk vind om met een tandem-asser achteruit in te parkeren draait de buurman zijn hand daar niet voor om.

Hierin ligt dus de nuance van de vraag; zoeken wij de dingen op die wij moeilijk vinden. En waarom doen we dat dan? En maakt iedereen het zich even moeilijk? Ook dat is subjectief denk ik. Van de leraar van mijn zoon heb ik iets moois geleerd het gaat over hoe hij werk beoordeeld dat door de leerlingen wordt ingeleverd. Naar aanleiding van een opdracht wordt iets ingeleverd en daar wordt vervolgens naar gekeken maar er wordt ook gekeken naar wie het heeft ingeleverd. Zo kan een werkstuk dat er prachtig verzorgd uitziet, met schitterende tekeningen en versierde beginletters in een sierlijk handschrift dezelfde beoordeling krijgen als een werkstuk dat slechts enkele eenvoudig uitziende schetsen bevat en slordig geschreven tekst. Beiden kunnen als beoordeling een goed krijgen omdat beide leerlingen er evenveel hun best op hebben gedaan en er met evenveel vlijt en ijver aan hebben gewerkt. Wat voor de een makkelijk is om te doen is voor de ander een opgave. De inzet en de intentie telt!

 Beklagenswaardig zijn zij die terwille van de vrucht handelen.

 -Bhagavad Gita HII-49

Helaas denk ik dan leven wij toch vooral in een op prestatie gerichte maatschappij en wordt over het algemeen ‘slechts’ het resultaat beoordeeld en de weg die bewandeld is lijkt schijnbaar van ondergeschikt belang.
Dit gaat dan toch vooral over de westerse, goed ontwikkelde samenleving. Als je even googelt waarom wij mensen het onszelf zo moeilijk maken kom je direct op allerlei websites van verschillende zelfbenoemde coaches van uiteenlopende pluimage terecht. En overal komen de woorden stress, spanning en druk meermalen naar voren.
Hieruit zou je kunnen opmaken dat het iets negatiefs is; het je zelf moeilijk maken. Maar is dat wel zo?

Een brood gaat niet mooi reizen noch luchtig uit de oven komen als het niet eerst stevig gekneed wordt.

Waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan? Uh? Ik weet niet of ik dit altijd goed begrepen heb. Als alles altijd gemakkelijk zou zijn lijkt me dat eerlijk gezegd bijzonder saai. Bovendien is er dan geen onderscheid meer en is alles gewoon hetzelfde. Dat zou je dan net zo goed moeilijk kunnen noemen omdat je het niet meer weet en het tenslotte alleen nog maar een woord is.

Zonder wrijving geen glans.

Ik vind dat heel mooi. En zo zie ik het ook zelf wel in het leven. Om het gevoel überhaupt te hebben dat ik leef dat ik ontwikkel dat ik dingen kan en kan leren ga ik moeilijkheden aan.

Juist dat motiveert mij enorm. Ik vind het een uitdaging om iets te leren wat ik nog niet kan, dan maak je fouten, je raakt gefrustreerd, stopt, begint opnieuw. Dat hele proces vind ik vormend en voedend. Het leidt uiteindelijk wel naar een prestatie maar de weg ernaar toe is dus des te interessanter.

Waaraan kun je merken dat wij als mens het onszelf zo moeilijk maken

Ik denk dat we eerder van een ander door hebben dat hij of zij het zichzelf moeilijk maakt dan van ons zelf. Ik kan mezelf al tegen iemand anders horen zeggen; waarom maak je het je zelf zo moeilijk? Neem lekker eens vrij en voel je daar niet schuldig over het mag ook wel een keer iets minder.

Maar zelf doe ik dat dan weer niet. Want ik heb het gevoel dat ik niet wil verzaken. En daar merk je het misschien wel aan. Dat veel mensen continue een gevoel te hebben van alles te moeten en dat ook nog heel goed moeten doen. Daar krijg je stress van. En dat er heel veel mensen met stress en burnouts rondlopen is daar wel het bewijs voor.

Uitdagingen kunnen zo ook teveel worden natuurlijk.

Dus waar je aan kunt merken dat iemand het zichzelf (te) moeilijk maakt zijn ook uitingen waar ik bij mezelf op zou mogen letten.

Vermijdingsgedrag kan ook een teken zijn van het jezelf te moeilijk maken. Dat je iets uit de weg gaat omdat je bang bent om te falen het niet goed (genoeg) te doen. Dit is dan weer belemmerend voor vooruitgang en ontwikkeling.

Je kan merken dat iemand het zichzelf moeilijk maakt doordat deze persoon heel veel zelfkritiek heeft vaak in combinatie met het streven naar (onhaalbare) perfectie. Ook in situaties waarin dat niet realistisch of nodig is. Als iemand weinig zelfcompassie heeft kan dit ook juist weer leiden tot onnodige moeilijkheden.

Iemand die een gebrekkige zelfzorg heeft, negeert vaak de eigen behoeften. Het stellen van grenzen voor je zelf is dan ook heel lastig en hieraan kun je ook merken dat iemand het zichzelf moeilijk maakt. Of wellicht bij jezelf dat je je realiseert dat je in onnodige lastige situaties terecht komt doordat je jezelf uit het oog verliest.

Zo kan ik het mezelf inderdaad ook moeilijk maken door te veel verantwoordelijkheden op mij te nemen. Dan kun je aan mij merken dat ik het mijzelf te moeilijk maak doordat ik een kort lontje heb, snel geïrriteerd raak en onverwachte zaken er even niet bij kan hebben.

Vanuit de yogafilosofie bezien hebben bovenstaande gedrags- en denkpatronen alles te maken met hechting. Als je je niet hecht aan de vruchten van de handeling zou je het dan minder moeilijk maken voor jezelf? En daarmee kom ik dan meteen op mijn volgende vraag; hoe zit het met verschillende culturele achtergronden? Kan het zijn dat onze over het algemeen nogal Calvinistische inslag ervoor zorgt dat wij het ons extra moeilijk maken? Zouden mensen in landen waar het altijd warm is het zichzelf minder moeilijk maken omdat het warm is?

Dat is denk ik ten dele waar. Zelf heb ik heel lang op de Antillen gewoond. Wij hebben erg moeten wennen in het begin aan trankilo doen. En waarom niet manjana als het vandaag niet hoeft.

Cultuurverschillen

Adam en Eva hadden het behoorlijk gemakkelijk in het paradijs; geen kleren nodig, iedereen was lief voor elkaar, gratis eten en drinken behalve die ene appel. En toen bleek de slang ook niet persé altijd lief. Waarom?

De ‘Doos van Pandora’. Hoe zou de wereld eruit hebben gezien als deze nooit was geopend.

Het zijn verhalen die de mensen elkaar vertellen en doorvertellen. Ook de prinses op de erwt moest eerst die afschuwelijke nacht doorstaan op die toren van dikke matrassen met dat erwtje eronder, voor ze nog lang en gelukkig mocht gaan leven met haar prins.

Behoefte aan onderscheid kunnen maken en het gevoel krijgen dat je beloond wordt, misschien berust daarin ook de kern van ‘het onszelf moeilijk maken’. De meeste mensen (en ook dieren!) zijn gevoelig voor beloning.

Kennen alle culturen geen verschillende mythes, sages en volksverhalen om de mensen te helpen dat onderscheid te maken?

Ook de negatieve neiging (Rick Hanson) speelt een rol. Hier wordt de overlevingsstrategie van de mens bedoeld die het negatieve laat prevaleren. Het kan ervoor zorgen dat je in een bedreigende situatie alert bent om zo gevaar op tijd af te wenden. Dit in combinatie met de drang tot leven en overleven zorgt ervoor dat onze hersenen negatieve ervaringen in ons langetermijngeheugen op slaan.

Positieve ervaringen worden niet als belangrijk gezien en dus niet zo snel in ons langetermijngeheugen opgeslagen.

Ik denk dat je zou kunnen zeggen dat ‘het jezelf moeilijk maken’ soort bepaald is, menseneigen. Maar dat de mate waarin afhankelijk is van waar je mee opgroeit, hoe je opgroeit en je genenpakket en zo je wilt je karma.

Mensen gaan aan yoga doen op een moment in hun leven waarop ze beseffen dat ze lijden of dat er iets aan hun leven ontbreekt

Maar hoe wordt dat bepaald door je cultuur en achtergrond

Waar je wieg heeft gestaan is dus ook van belang en wat je van thuis hebt meegekregen. Als je thuis altijd maar gehoord hebt dat je alles zo goed doet en altijd overal goed in bent kom je er later vanzelf achter dat dat helemaal niet zo is. En dat is maar goed ook. Maar leer daar dan nog maar eens mee om te gaan. Dat je nou eenmaal niet overal goed in kunt zijn!

Om dan toch te blijven voldoen aan die verwachtingen kun je het jezelf behoorlijk moeilijk maken. Het heeft ook alles met verwachtingenmanagement te maken.

Deze verwachtingen van anderen zijn voor ons maar al te vaak belangrijker dan wat we zelf vinden. En zo gaan we misschien wel van onszelf ook het onmogelijke verwachten.

Je kan ook opgroeien in een streng religieuze cultuur of zoals in Europa in vroeger tijden toen de kerk nog aan de macht was mensen toch zichzelf het behoorlijk moeilijk konden maken om de kerk maar niet teleur te stellen. Als je in de gelukkige omstandigheden was dat je aflaten kon betalen was je dan toch nog verzekerd van een plekje in de hemel. Helaas was dat voor de meeste mensen niet het geval.

En nog zijn er hele volksstammen die cultureel of religieus worden onderdrukt. Of in oorlog leven. Dat is het jezelf moeilijk maken om dus te kunnen overleven. Wel even van een andere orde dan wat ik vind als ik zoals eerder gezegd even wat rond struin op internet.

Wordt aan alle belangrijke bestaansvoorwaarden voldaan, leven we in een relatief veilige omgeving, hebben we brood op de plank een dak boven ons hoofd vinden we alsnog zaken om het onszelf moeilijk te maken.

We kunnen niet anders?!

Natuurlijk kan ook voor wie in welvaart leeft het leven complex en veeleisend zijn. Ook verschillende individuele factoren waaronder je persoonlijkheid en levenservaringen spelen een rol. Diepgewortelde patronen uit een verleden of onverwerkte emoties liggen ook ten grondslag aan hoe iemand in het leven staat en het leven ervaart.

Sociale factoren, je directe omgeving speelt een rol en kan zelfs druk uitoefenen.
Uiteindelijk denk ik dat we het onszelf ook moeilijk maken omdat we verder willen.

Zoals Epictetus al zei: Het is niet de ervaring die telt, maar hoe je ermee omgaat

En de een maakt het zichzelf moeilijker dan de ander. Niet iedereen kan dezelfde lasten dragen en je kan ook hierin jezelf niet met de ander vergelijken.

Maar als je ziet dat in je omgeving iemand het zichzelf zo moeilijk heeft gemaakt dat hij of zij geen uitweg meer ziet dan zijn er grenzen overschreden. En dat is zeker een teken om hulp te bieden waarbij je ook jezelf niet uit het oog mag verliezen, jezelf het ook weer niet te moeilijk mag maken.

Dus ja wij als mens maken het onszelf moeilijk; de vraag was “Waarom maak IK het mijzelf zo moeilijk?!”

Als ik voor mijzelf spreek zou ik misschien het woord moeilijk nog even wat duidelijker willen hebben want het heeft een negatieve connotatie en dat hoeft wat mij betreft niet . zo te zijn. Het woord moeilijk is afgeleid van moeien/moeie en betekende hinder, last en werd bijvoorbeeld gebruikt als; ergens hinder van ondervinden. Maar het woord moeie stamt zelf waarschijnlijk af van het Grieks mole wat zoveel betekent als moeite, inspanning, strijd. Kijk daar kan ik wat mee.

Ik zou dan zeggen, waarom kies ik steeds voor inspanningen of uitdagingen?

Zoals ik al eerder aangaf heeft dat ook te maken met zelfontwikkeling en dat kan voor mij mijn leven betekenisvol maken. Voor mijzelf als mens wil ik graag waardevol zijn, voor mijzelf maar ook als mens naar anderen, naasten en geliefden

Pijlers om daarbij in de gaten te houden zijn dus, zelfzorg, zelfliefde, zelfcompassie en er zijn voor elkaar! En draait alles weer om bewustwording en bewustzijn